Para os máis nostálxicos

Para eses que seguen preferindo ter as fotos impresas e gardadas nun álbum e así podelas ‘tocar’ cando queiran, aquí vai unha breve historia da orixe da palabra ‘álbum’.

Supoño que a terminación da palabra xa vos fai pensar na súa orixe. Efectivamente, ‘álbum’ vén do latín album que é a forma neutra do adxectivo albus, que quere dicir ‘branco’. Na época dos romanos a palabra album servía para designar unha especie de taboleiro branco e encerado, situado nunha parede en fronte do Capitolio,  no que os pretores e xuíces escribían as súas decisións e sentenzas para que puidesen ser coñecidas polo pobo. Sería algo así como o equivalente ó actual taboleiro de edictos do xulgado ou do concello. Mais daquela non había BOE nin DOG nin BOP, e por non haber non había nin papel, de aí que este taboleiro estivese cuberto de cera para poder escribir nel cunha espátula ou cun palillo de escritura.

Álbum de 25x30 cms.decorado con follas naturais, feito enteiramente a man.

Unha vez que esta figura dos alba (plural do neutro album) desapareceu como tal, a palabra caeu en desuso; pero foi recuperada polo alemán na Idade Media para designar o que hoxe coñecemos como ‘libro en branco’.  No século XVIII a palabra estendeuse en Francia para denominar uns cadernos nos que se puxo de moda recoller as sinaturas autógrafas de amigos e achegados, coñecidos máis concretamente como album amicorum  (álbum dos amigos).  A palabra chegou á península  Ibérica no século XIX  para identificar un caderno en branco onde se asentaban composicións literarias, sentenzas, máximas, pezas de música, sinaturas, retratos de persoas célebres…

Hoxe emprégase para designar un soporte semellante a un libro no que se poidan gardar elementos non impresos nas propias páxinas, por así dicilo, como acontece coas fotografías, os selos, os cromos, etc. Agora ben, o emprego desta palabra para estes fins non é moi antigo, pois evidentemente non pode ser anterior ó nacemento da fotografía (o daguerrotipo foi anunciado e difundido en 1839); e por outra banda hai que ter en conta que na súa orixe, a fotografía era un artigo de luxo, ó alcance de moi poucos, por iso os primeiros álbumes coñecidos eran de carácter temático e con fines de publicación para a súa difusión (temas políticos, paisaxísticos, documentais…). A aparición dos álbumes de carácter familiar ou privado é bastante recente, e mesmo as nosas avoas conservan un único álbum familiar con fotos de toda a súa vida condensadas nunha ducia de páxinas (e só unha das fotos recolle a súa infancia), o que para nós, a día de hoxe, é impensable dada a grande accesibilidade e popularización da fotografía. En canto ó termo ‘álbum musical’, a orixe desta terminoloxía xurdiu xa cos discos de vinilo, pois a súa semellanza cos tradicionais álbumes de fotos fixo que a palabra se comenzase empregar tamén para a súa designación, e agora serve para denominar calquera colección de pistas de música reunidas nun mesmo soporte.

Álbum de 30x30 cms. decorado cun deseño exclusivo de motivos musicais.

No entanto, o mundo dos álbumes non remata aquí. Este termo está adquirindo novas dimensións, a xa se fala de álbumes virtuais ou on line.

En Caramiña temos morriña dos tempos pasados, dos recordos para toda unha vida, das fotos en branco e negro e dos álbumes tradicionais, encadernados ó estilo clásico, onde gardar todas esas vivencias; por iso ofrecemos algúns modelos de álbum, totalmente personalizables, para seguir fieis ós impulsos da nostalxia. Nesta ocasión amosamos dous modelos, un deles de gran formato, de 18 páxinas de 30x30 cms. e capacidade para 144 fotos de tamaño estándar, e outro máis pequeño, de 12 páxinas de 25x30 cm., e capacidade para 72 fotografías estándar.

Estamos abertos ás vosas suxestións.

Hoxe falamos de Matrioskas

Como moitos de vós saberedes, as matrioskas son unhas bonecas tradicionais rusas cuxa principal característica é que están elaboradas dunha soa peza de madeira e talladas para que se abran polo medio e se poidan meter unhas dentro das outras por escala de tamaños. É dicir, que son ocas por dentro, salvo a última delas, que é de madeira maciza. O seu nome 'Matrioska' traduciríase por algo semellante a ‘matrona’ no seu sentido máis estrito, pero na cultura rusa alude a un colectivo máis amplo: as nais, as mulleres, as irmás, as mulleres do pobo. O que non sei se saberedes é que en realidade, e a pesar do célebres que se fixeron as matrioskas como símbolo de Rusia, a idea orixinal veu do Xapón, se ben en Rusia se lle deu esta expansión popular que permitiu a súa difusión mundial e hoxe son requiridas como recordo por todo turista que se prece que teña pasado por Rusia. E outra cousa curiosa é que teñen apenas un século de vida, ou sexa, que non son tan antigas como puidese parecer.

Axenda personalizada decorada co motivo dunha Matrioska

A primeira matrioska da que se teñen novas fabricouse en 1890 e naceu como un xoguete para nenos. A súa autoría atribúese a Sergei Maluitin, pintor dun obradoiro de xoguetes de madeira situado en Sergiyev Posad (cidade que hoxe se denomina Zagorsk), quen ó parecer inspirouse nun xogo de bonecas moi similar que representaba os sete deuses da fortuna, traído do Xapón por Savva Mamontov, mecenas e viaxante da época. Sergei fabricou un modelo parecido pero ó estilo ruso, con oito pezas en total, e alternando entre neno e nena, sendo a peza exterior e máis grande unha rapaza loira vestida ó xeito tradicional ruso, con pano na cabeza e ollos claros. O xoguete gostaba moito ós nenos, pero non se fixo realmente popular ata que a muller de Mamotov o presentou na Exposición Universal de París en 1900, gañando unha medalla de bronce. En vista do éxito, Mamotov comezou un amplo labor de difusión e axiña as bonecas comenzáronse a facer noutros puntos do país, variando progresivamente os seus deseños de decoración, pero seguindo fieis ó estilo tradicional de fabricación.

Mostra dun caderno anexo á axenda totalmente personalizado por Caramiña

E precisamente a súa elaboración presenta grandes dificultades. Todas as bonecas que haxa nun xogo de Matrioskas saen dunha única peza de madeira. Emprégase a estes fins normalmente madeira de tileiro, que é moi resistente e permite un tallado moi fino, e ó mesmo tempo é unha madeira moi branca na que resaltan as cores das pinturas empregadas. A elaboración tradicional das bonecas require moito traballo e paciencia, xa que a madeira, despois de ser talada, require un tempo de secado de 2 anos. A razón de que se empregue unha mesma peza de madeira, ademais da admiración que esperte este arduo cometido, é fundamentalmente técnica: as condicións de humidade, disposición das vetas da madeira, exposición a posibles torceduras no proceso de secado, etc. serán sempre as mesmas se traballamos cunha única peza, e así asegurámonos de que todas as bonecas collan unha dentro da outra de por vida.

Co paso do tempo e as esixencias dos compradores, os deseños pictóricos das matrioskas fóronse facendo cada vez máis complexos e na actualidade a dificultade do tallado parece que queda nun segundo plano con respecto ó ricas e detalladas que teñen que ser as pinturas que as decoran, nas que se empregan óleos, acualeras, témperas e vernices. Tamén aumentaron as esixencias en canto ó número de pezas dun xogo de bonecas. Se ben a dificultade do seu tallado fai que raras veces supere as 20 pezas, hai Matrioskas de coleccionista que poden ter entre 48 e 60 bonecas. Aínda así, a máis grande da que se ten noticia chegaba ás 75 e a maior delas tiña unha altura de 1,50 ms., ¡todo un récord!

As Matrioskas están tan sumamente implantadas na cultura rusa que mesmo xurdiu unha lenda sobre a súa orixe cun conto anónimo que narra o nacemento destas bonecas  e que serve de explicación para o sentimento de maternidade:

http://www.ciudadseva.com/textos/cuentos/otras/anon/occiden/matriosk.htm